لیست صد « رُمان » که من را از راه به در کردند!زیباترین و بهیادماندنیترین خاطرات من، از رمانهایی است که خواندهام. خواندن رمان، تجربهای است که با هیچ لذتی معاوضهاش نکردهام. معتقدم که جز با خواندن رمان نمیشود دیگریِ انسان، و خویشتن انسانی را شناخت. کسی که رمان نمی خواند، هر که و در هر پایه، بخش اعظم « تجربهی زیستن » را از کف میدهد.۱) برای گزینش لیستی از "صد رمان" که بیشترین تاثیر را بر من داشتهاند، به چند مشکل برخوردم. یکی آنکه دریافتم که بیشتر این رمانها لزوماً معروف و عظیم نیستند. بارها در دورههای متفاوت سنیام، سراغ رمانهایی که پیشترها مستشان بودهام، رفتهام و متاسفانه آن لذت ناب پیشین را دوباره نچشیدهام. هر رمانی، همچون هر تجربهی عینی، زمان و دوران درخور ِ خود را دارد. مهم است که در چه دورانی از عمر، چه رمانی نصیبت میشود. بنابراین رمانی مثل « نوازندهی نابینا » نوشتهی ولادیمیر کارالنکو (که به قول رضا براهنی: «در عالم ادبیات، نه سر پیاز است و نه ته پیاز») وقتی که در دهسالهگی به دستم میافتد، زندگیام را این رو به آن رو میکند؛ در حالی که چند سال بعد همین رمان را ملالآور و ضعیف مییابم. پس این لیست، لیست صد رمان برتر نیست؛ لیست شخصی یک خوانندهی ادبیات داستانی است.۲) لیست رمانهایی که تکانم دادهاند، به هیچوجه به همین صد تا ختم نمیشود. میتوانم صدها رمان دیگر نام ببرم که یادآوریشان برایم لذتبخش و خواستنی است. مثلاً همهی رمانهای داستایفسکی یا توماس هاردی یا چارلز دیکنز و شولوخوف و... را دوست دارم، اما در یک لیست گزیده تنها از یک یا دو یا حداکثر سه رمان یک نویسنده میتوان نام برد (بهویژه اگر این دو سه تا، شاهکار اصلی نویسنده هم نباشند!)۳) , ...ادامه مطلب
* شعری منتشرنشده از احمد شاملو« حمّالان پوچیمرزهای دشوار تحمل را شکستند .تکبیر برادران !همسرایان وحدتبا حنجرههای بیاعتقادیحماسههای ایمان خواندند .تکبیر برادران !کودکانِ شکوفهافسانهی دوزخ را تجربه کردند .تکبیر برادران !ما با نگاه ناباورفاجعه را تاب آوردهایم .هیچکس برادر خطابمان نکرد .و به تشجیعِ ما تکبیری برنیاورد .تنهایی را تاب آوردهایم و خاموشی راو در اعماق خاکسترمیتپیم . »تهران ، ۱۲ آذر ۱۳۶۳ خورشیدی, ...ادامه مطلب